Şale - Alp dağlarının əfsanəsi
“Şale” sözü fransız “chalet” sözünün tərcüməsində “evcik” deməkdir. Şale üslubu öz yaranması ilə Alp dağların döşündə yerləşən kiçik İsveçrə evlərinə borcludur. Onların inanılmaz cazibəsi, istiliyi və Alp təbiəti ilə harmonik qarışması bu üslubun Alp dağlardan çox uzaqlara dünyanın hər tərəfinə geniş yayılmasına səbəb oldu.
Şale üslubunun əsası təbii materiallar və sadəlikdir. Hər kənd üslubunda kimi, əsas materialları taxta və daş təşkil edir. Taxta ilə döşəmə və divarlar işlənir. Ağır taxta tavan tirləri həmin üslubun ən tanınılan elementlərindən biridir. Taxta ilə bərabər təbii daş da tez-tez istifadə olunan materiallardandır.
Belə evlərdə döşəmə əksər hallarda taxta lövhələr ilə örtülür. Adətən, onları rəngləmirlər, sadəcə tutqun lak vururlar. Bəzən, həmçinin təbii daş plitələr də istifadə olunur. Divarlar taxta ilə örtülə bilər və ya sadəcə suvaqlanaraq, şale üslubunun təbii tonlarından birinə rənglənilir. Taxta tavan konstruksiyalar dekorativ elementlər ilə heç vaxt gizlədilmir və interyerin ayrılmaz hissəsini təşkil edir.
Pəncərə çərçivələri həmişə taxtadan olur, rəng və faktura ilə interyerdə istifadə olunmuş qalan taxta ilə uyğunlaşır. Pəncərələrdəki pərdələr həmişə təbii materiallardan hazırlanır. Bu kətan, çit, əldə toxunulmuş krujevalar ola bilər. Pərdələr birrəngli ola bilər, sadə gül və ya naxışlı əl işi ola bilər.
Belə evlərdə işıqlandırma, adətən, boğuqdur. Günəş işığı otaqlara az daxil olur. Elektrik işıqlandırma həmçinin solğun olur. Ən işıqlı zona – nahar zonasıdır, divan zonalarında işıq daha dağınıqdır. İşıqlandırmanın əsas elementi, əksər hallarda, döyülmüş metal detallarla olan tavan çılçıraqlarıdır. Həmçinin taxta detallı, keramika, parça abajurlu çılçıraqlar və ya çıraqlar istifadə oluna bilər.
Şale üslubunda mebel təbii taxtadan hazırlanır, kobud qaralmış faktura, öz funksional təyinatına uyğun olaraq sadə formalara malik olur. Yumşaq mebel birrəngli təbii parça və ya təbii dəri ilə üzlənir.
Şale interyerinin əsas diqqəti canlı alovlu buxarıdır. Buxarın piştağı həmişə interyerdə istifadə olunan ağacın rənginə uyğun olaraq təbii daşdan düzəldilir.
Şale üslubunda dekor – gil, taxta, daş və döyülmüş metaldan hazırlanmış əşyalardır. Tikmə əl işi, krujeva, qobelen, təbii xalça kimi tekstil əşyaları. Həmçinin heyvan dərisi, dəri əşyaları, ovçuluq alət və qənimətlərdir. Təbiət mənzərəli rəsmlər, qurudulmuş bitkilərdən kompozisiyalar.
İlkin olaraq, çoban evciklərinin kənd üslubu kimi yaranan Şale üslubuna indiki zamanda daha çox və daha tez-tez sifarişli mebel və dizayn əşyalara malik olan bahalı interyerlərdə rast gəlmək olur. Bu üslub ən çox şəhərkənarı evlərə uyğun gəlir, lakin şəhər interyerləri üçün də gözəl uyğunlaşdırıla bilər.
